Upravo su ovih dana put knjižara i novih čitalaca krenuli primerci drugog izdanja „Kritičkog vodiča kroz srpski film 2000-2017“ autora Đorđa Bajića, Zorana Jankovića i Ivana Velisavljevića. Ovo svakako predstavlja veliki uspeh za ovo već zapaženo i nagrađivano izdanje Filmskog centra Srbije, čiije je prvo izdanje stiglo pred javnost poslednjih dana februara ove godine.
Prvo predstavljanje ova knjiga je imala u beogradskom Sava Centru, tokom ovogodišnjeg FEST-a, a poslednjih dana marta priređena je i odlično posećena i propraćena promocija u knjižari „Delfi“ pod krovom zdanja Studentskog centra Srbije. Knjiga je brzo pobudila veliku pažnju medija, ali i stručne javnosti i do ovog trenutka, Kritički vodič… je zvanično promovisan i u Loznici i Zagrebu, a već naredne sedmice biće priređena zvanična promocija u okviru Filmskog festivala u Puli, a dogovorene su promocije i na preostalim filmskim festivalima u Srbiji i regiona tokom leta. Kritički vodič kroz srpski film 2000-2017 je proletos osvojio prvu nagradu u kategoriji knjiga koje imaju trajnu vrednost ili ostvaruju snažan naučni doprinos, a koju dodeljuje Festival knjiga FESK- Pazi šta čitaš. Predsednik žirija bio je profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, Aleksandar Jerkov.
Filmski centar Srbije je izdavač Kritičkog vodiča kroz srpski film, 2000-2017, kapitalnog izdanja i jedinstvene knjige u srpskoj kulturi, knjige koja sadrži kritičke tekstove o svim srpskim dugometražnim igranim filmovima prikazanim u redovnoj bioskopskoj distribuciji ili na festivalima u periodu od 2000. do 2017. godine. Trojica autora, Đorđe Bajić, Zoran Janković i Ivan Velisavljević, predani i istrajni srpski kritičari mlađe generacije, ljubitelji srpskog i jugoslovenskog filma imaju dugogodišnje kritičarsko iskustvo u štampanim i elektronskim medijima, a u svom kritičarskom radu specijalizovali su se upravo za srpski film. Njih trojica anije su sarađivali u slučaj zbornika eseja o filmu „Novi kadrovi – skrajnuti fenomeni srpskog filma“ (2008. objavila beogradska izdavačka kuća Clio).
Ideja-vodilja prilikom nastanka knjige bila je da se na jednom mestu nađu tekstovi o svim domaćim filmovima novog milenijuma, te da se publici i stručnoj javnosti pruži sistematičan, pregledan i temeljan uvid u domaću produkciju u tom periodu. Cilj Kritičkog vodiča kroz srpski film… je da se, u atmosferi opšteg i neprolaznog diskontinuiteta i (samo)zaborava, stvori trajni osvrt na domaći filmski fundus iz ovog milenijuma, i to na način koji u sebi sjedinjuje pet tendencija od ključne važnosti za jedno ovakvo izdanje: filmofiliju, preglednost, iskrenu brigu za srpski film i njegovu skoriju baštinu, ozbiljnost i analitičnost u osnovnom tonu i konciznost svojstvenu današnjem vremenu.
U glavnom delu knjige Kritički vodič kroz srpski film, 2000-2017 našla su se 224 teksta o isto toliko dugometražnih igranih filmova, kao i dva teksta o dva dugometražna animirana filma. Pored tehničkih detalja i faktografije, svaki tekst sadrži i sinopsis, kritičarski osvrt, kao i obilje drugih podataka (prvenstveno o recepciji filma u zemlji i inostranstvu, učešću na festivalima, nagradama, gledanosti u bioskopima, a tu su i izvodi iz kritika drugih kritičara).
Svi tekstovi u knjizi bogato su ilustrovani posterima i fotografijama iz filmova, koje je sakupila i pripremila Maja Medić. Borut Vild, jedan od vodećih beogradskih grafičkih dizajnera, pobrinuo se za dizajn i prelom knjige, dok je recenzent i pisac pogovora Nenad Polimac, najpoznatiji i najugledniji regionalni filmski kritičar. Kritički vodič donosi i dodatak u kome se nalaze tekstovi o dugometražnim dokumentarnim filmovima, manjinskim koprodukcijama i nezavisnim, off-filmovima. Osim toga, Knjiga sadrži i rečnik manje poznatih termina, kao i obiman indeks za koji se postarao urednik ovog izdanja Miroljub Stojanović. Sve to u tvrdom povezu, na bezmalo 500 stranica.
Iz pogovora Nenada Polimca, filmskog kritičara i recenzenta knjige:
„Knjiga Kritički vodič kroz srpski film na najbolji mogući način pristupa novom dobu srpske kinematografije, obrađujući film po film, nudeći uz obilje podataka i vrlo relevantne kritičarske stavove. Sva trojica autora – Đorđe Bajić, Zoran Janković i Ivan Velisavljević – odlično poznaju svetski film i njegove trendove te srpski film neprestano dovode s njim u vezu. Ništa tu nije nategnuto, sve je vrlo suvislo obrazloženo, i to je najveća vrednost njihove knjige. Fascinira kako su se uspeli odmereno i analitički postaviti ne samo prema bioskopskim hitovima kao što su Sveti Georgije ubiva aždahu i serijal Montevideo, nego i prema ponekad vrlo teško prohodnim microvawe ostvarenjima. Verovatno nema šanse da ovaj vodič pročitate u jednom dahu, previše je tu filmova i stilskih pravaca, ali prelistavaćete ga sigurno godinama.“
Iz predgovora Bobana Jevtića, direktora Filmskog centra Srbije:
„Kada se ovaj filmski mozaik do kraja sklopi, postaje jasnije kakve je sve faze naša kinematografija zajedno sa svojim autorima prolazila u ovom periodu. Ova knjiga nije samo skup kritika – ona je svedočanstvo jednog vremena i presek naših (filmskih) mogućnosti i postignuća. Ali pre svega navedenog, Kritički vodič kroz srpski film trebalo bi da nam ukaže na to šta zapravo jeste, ili bar čemu teži, srpski film u ovom veku.“
Rekli su o knjizi:
„Autori su stvorili, nije preterano reći, kapitalno delo ‒ udžbenik novog srpskog filma, neophodan ne samo filmskim profesionalcima već i ljubiteljima/posvećenicima sedme umetosti. Naziv ove knjige sadrži reč „vodič“, ali njemu bi mogla biti pridodata i reč „priručnik“, pošto ova knjiga donosi niz uputstava, odnosno recepata kako nastaje uspešan film u Srbiji.“
Strahinja Savić, „Kulturni centar – RTS“
„Kreativni trud autora, njihova kompetentnost, znanje, filmofilska i kritičarska potkovanost čine „Kritički vodič kroz srpski film 2000‒2017“ jednim od najvažnijih poduhvata u našoj filmskoj publicistici, i u kulturi uopšte.“
Goran Jovanović, „Vreme“
Foto: Maja Medić
