Miloš Zubac, srpski pesnik, esejist i kantautor, objavio je u izdanju Grafoprinta iz Gornjeg Milanovca knjigu “Četvrta zemlja” u kojoj se nalaze njegovi eseji pisani od 2007. do 2022. godine.
Na 440 stranica ove knjige sabrani su Zubčevi eseji iz oblasti muzike, književnosti, slikarstva, filma, ali i njegova promišljanja o ratu, bolestima, međuljudskim relacijama i civilizacijskim izazovima. “Četvrta zemlja” je multižanrovska knjiga – pored dominantnih eseja i prikaza, tu su i prevedena pisma i tri Zubčeve pesme u kojima se ogleda pitanje kulturnog herojstva, nekada i danas. Takođe, uvršteni su pojedini intervjui koje je Zubac, tokom godina, davao za novine i portale iz Srbije, Hrvatske, Crne Gore i Bosne i Hercegovine.
Knjiga je bogato ilustrovana crtežima Milana Gagića, bečejskog likovnog umetnika. Među njegovim portretima nalaze se planetarni junaci poput Boba Dilana, Krisa Kristofersona i Lenarda Koena, ali i velikani našeg prostora poput Miroslava Antića, Slobodana Tišme ili Miloševog oca, Pera Zubca.
Ipak, “Četvrta zemlja” najviše govori o kulturnim herojima koji nisu poznati današnjici, te je čitanje ove knjige uzbudljivo putovanje u izuzetno vredne svetove koji su autoru jasno vidljivi i dobro poznati, a većini sveta sasvim nevidljivi i nepoznati.
„Da ne bude zabune, Četvrta zemlja nije popis marginalnih stvaralačkih i ljudskih sudbina, nego svedočanstvo iz prve ruke o često fascinantnim umetnicima čiji je uspeh tim postao veći što su manje bile zahvalne okolnosti za njihovo prepoznavanje i opštije prihvatanje. S druge strane, u knjizi sve vreme podjednako promiču i masovno usvojene vrednosti, magistralne ličnosti srpske, južnoslovenske i globalne kulture. Nisam ovde ni u jednom trenutku zanemario postojanje sveta velikih i slavnih umetnika. Niti sam ijednom rečju pokušao da ga umanjim i da mu odreknem vrednost. Ja sam odrastao u tom svetu i on mi je samo postao podrazumevan i preočigledan. Vidim ga i sada, ne sklanjam pogled. Ali naučio sam da primećujem i ceo uporedni svet, jednako vredan i lep, samo nevidljiv drugima. Taj je svet naročito dragocen baš zato što je nepoznat. U njega sam postao zagledan i zaljubljen, dok sam onaj proslavljeni svet počeo da posmatram perifernim vidom. Mogu da učestvujem u oba iako neuporedivo više vremena provodim u manje poznatom svetu. Razumljivo je – uzbudljiviji je”, napisao je u predgovoru Miloš Zubac.
Uz ovu knjigu, Zubac je objavio i prateći album Dug trag kočenja (Revizija), na kojem se nalaze izabrane pesme s njegovih izdanja Kosovske, Hazarske, Paralele I i Paralele II, uz singlove poput Hercegovine koju je otpevao sa zagrebačkom kantautorkom Ninom Romić i Povratka Mostaru, koji je snimio s Tijanom Bašić.
